De hele maand februari staat in het teken van ‘Black History Month’. Deze viering ontstond in de Verenigde Staten van Amerika en wordt daar ook wel ‘African American History Month’ genoemd. Sinds 1976 heeft elke president van de VS deze maand aangewezen als periode om de geschiedenis van zwarte mensen in Amerika te vieren. De geboorte van deze viering dateert zelfs van 1915.
Vijftig jaar na de afschaffing van slavernij in Amerika richtten de Amerikaanse historicus Carter G. Woodson en voorganger Jesse E. Moorland de ‘Association for the Study of Negro Life and History’ (ASNLH) op met als doel de prestaties van mensen met een Afrikaanse achtergrond te onderzoeken en uit te lichten. Van hieruit werd in 1926 een nationale ‘Negro History week’ geïnitieerd die plaatsvond op de tweede week van februari om samen te vallen met de verjaardagen van de toenmalige president Abraham Lincoln en de zwarte politicus Frederick Douglass.
Carter G. Woodson wilde hiermee het grote publiek wijzen op de bijdrage die Afro-Amerikanen aan de geschiedenis van het land hebben geleverd. Het evenement inspireerde scholen en gemeenschappen over het hele land om lokaal vieringen te organiseren, geschiedenisclubs op te zetten en voorstellingen en lezingen te faciliteren. Uiteindelijk groeide het uit tot een hele maand. Een belangrijke ontwikkeling, want voordat de Black History Month was er nauwelijks ruimte voor de geschiedenis en tradities van de zwarte bevolking in de VS. Als deze al terugkwam in de geschiedenisboeken, dan bleef dit beperkt tot hun lage sociale status.
Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw begon ook Europa aandacht aan deze viering te besteden, al doen niet alle landen dit in dezelfde maand. Duitsland houdt het bij de maand februari. België viert Black History Month sinds 2018 in maart. Het Verenigd Koninkrijk en Ierland vieren de maand in oktober. Nederland viert sinds 2010 Black History Month in februari.
Bijna honderd jaar na de eerste ‘Negro History week’ is het nog altijd van belang stil te staan bij de geschiedenis en tradities van mensen met Afrikaanse achtergrond. Ook Nederland heeft een slavernijverleden waar pas kortgeleden heeft Koning Willem-Alexander hier excuses voor aangeboden. Daarnaast zijn discriminatie en racisme aan de orde van de dag. Mensen van kleur of mensen met een niet-Westerse achternaam worden structureel en institutioneel benadeeld. Onze situatie is heel anders dan die in de VS, maar zeker niet minder belangrijk.
Elk jaar heeft Black History Month een thema en dit jaar is dit: ‘African Americans and the Arts’. In Amerika verkent dit thema de belangrijke invloed die African Americans hebben (gehad) op gebied van de visuele en uitvoerende kunst, de literatuur, mode, folklore, taal, film, muziek, architectuur, kookkunst en andere vormen van culturele expressie.
In Nederland wordt, naast deze maand, vanaf 2016 in de maand oktober ‘Black Achievenment Month’ georganiseerd. Deze maand is een initiatief van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NINSE) met als doel de Nederlandse ‘black achievers’ te eren. Ook worden de ‘Black Achievement Awards’ uitgereikt aan zwarte rolmodellen in de Nederlandse samenleving. Op de website https://ninsee.nl/ vind je meer over dit instituut en haar activiteiten.
