Archief voor categorie: Actueel

Slimme oplossingen voor het ravijnjaar

Natuurlijk Inclusief® werkt dagelijks aan grote opdrachten bij en slimme oplossingen voor gemeenten. Dit doen we op de bekende thema’s, maar net een beetje anders. Vanuit onze 13 jaar ervaring bij, met, voor 25 gemeenten, weten we hoe ingewikkeld integraal werken is, hoe uitdagend de continue bezuinigingen zijn én weten we dat er meer mogelijk is dan veel gemeenten denken, zelfs met de forse bezuinigen vanaf 2026.

Dit komende ‘ravijnjaar’ maakt het voor gemeenten nodig nog scherpere keuzes te maken dan anders en helaas gaat dat vaak over welke voorzieningen en/of projecten kunnen blijven en welke niet. Maar hoe doe je dat op een zuivere manier die financieel wél impact maakt, maar zo min mogelijk negatieve impact op inwoners heeft?

Op deze vraag geeft Natuurlijk Inclusief® antwoord:

1. Maatschappelijke en financiële impactmeting

Een impactmeting geeft uitsluitsel over de maatschappelijke en financiële waarde van een initiatief. Met de complete methode die wij samen met ReflectieWijs ontwikkelden, maken we inzichtelijk tot welke uitgaven of besparingen de voorziening leidt en welke beleidsterreinen hier de meeste gevolgen van zien.

Voor gemeenten in de regio Twente hebben we bijvoorbeeld de maatschappelijke en financiële impact gemeten van een detentievoorziening voor gedetineerden met onbegrepen gedrag en hiermee inzichtelijk gemaakt wat deze per jaar bespaart aan Wmo en Participatiewet gelden. Hierdoor kon goed worden beoordeeld of de kosten en baten in balans waren en wat de maatschappelijke impact is van deze preventieve voorziening.

2. Bezuinigen met oog voor de mens

Wanneer het nodig is te bezuinigen zonder dat de dienstverlening aan inwoners in een kwetsbare situatie hieronder lijdt, beoordelen wij verschillende bezuinigingsscenario’s op de (negatieve) impact op inwoners, de mogelijkheden de dienstverlening te vervangen met (goedkopere) alternatieven en de besparing die het oplevert. Dit levert voor de gemeente een overzicht op dat in één oogopslag duidelijk maakt wat de impact van de bezuinigingsscenario’s is.

Hierdoor kan en keuze gemaakt worden die bijdraagt aan de benodigde bezuiniging en nog altijd de doelstellingen ondersteund. Het overzicht helpt ook bij het gesprek met College en Raad. In de gemeente Woerden wisten we op deze wijze bezuinigingen op het armoedebeleid door te voeren zonder dat de inwoners in een kwetsbare situatie hier negatieve gevolgen van zagen.

 

Ook voor jouw gemeente is er meer mogelijk dan je nu misschien ziet. Het vraagt alleen net een beetje anders kijken en dat is makkelijker voor een adviseur die niet onderdeel is van de gemeente waar de uitdaging speelt.

Onze adviseurs nemen jarenlange (gemeentelijke) ervaring mee, denken vanuit integraliteit en bedenken dagelijks slimme oplossingen voor complexe problemen. Ze denken graag met jou mee. Dat kan via een adviesgesprek. Weet je al dat je wilt gaan voor één van bovenstaande oplossingen, plan dan een strategiegesprek in met Crystal Ziel via crystal@natuurlijkinclusief.nl.

Gewoonte

Mijn vader was kok. Al had hij zijn koksmuts al voor mijn geboorte aan de wilgen gehangen en werkte hij de rest van zijn werkzame leven verder op kantoor. Maar bij familiegelegenheden kookte hij steevast de sterren van de hemel. Het kerstdiner was en is altijd een waar feest met meerdere gangen en verrassende gerechten. Nog steeds kookt hij elke avond voor mijn moeder en zichzelf een verse maaltijd.

Helaas heb ik zijn culinaire genen niet geërfd. Zelf kan ik nog net een ei bakken. Toen ik voor het eerst op kamers ging wonen belde ik mijn vader bijna elke avond: hoelang moet de pasta koken, wat gaat er in een boerenomelet? Zelfs na 20 jaar op mezelf is koken nooit een gewoonte geworden. Sterker nog: het is een dagelijkse worsteling.

Veel mensen met autisme hebben moeite met executieve functies – de regelfuncties van je hersenen die helpen om doelgericht te handelen, plannen en je gedrag te sturen. Koken is daar een perfect voorbeeld van. Na een dag vol prikkels (en die zijn er altijd) heb ik vaak geen energie meer om te koken. Er komen zoveel handelingen bij kijken dat ik al moe word voordat ik eraan begonnen ben. Ik moet nadenken over wat ik wil eten (zo gevarieerd mogelijk), plannen, boodschappen doen, koken (meerdere handelingen tegelijk) en – in de woorden van mijn vader – ‘het moeilijkste van koken’: opruimen.

Natuurlijk kun je al dat allemaal plannen en voorbereiden. Dat doe ik ook. Maar het blijft me veel energie kosten, en het gaat nooit automatisch. Uit onderzoek blijkt dat het gemiddeld 66 dagen duurt om een nieuwe gewoonte aan te leren. Voor complexere dingen, zoals gezonder eten, zelfs 254 dagen. Voor mensen met autisme kan dat nog langer duren. En hoewel gewoontes daarna juist standvastiger zijn, is het me nog nooit echt gelukt.

Ik heb alles geprobeerd: kookboeken, maaltijdboxen, kant-en-klaar, diepvriesmaaltijden. Niks beklijfde. Als student at ik vaak dagenlang hetzelfde: tortellini’s met kant-en-klare saus. Dat zou ik nu nog steeds kunnen. Het voordeel van autisme is dat herhaling me niet stoort. Mijn zoon heeft dat ook: als hij bij mij is, maak ik altijd dezelfde gerechten. Eén recept – grappig genoeg ook tortellini’s, maar dan met zelfgemaakte saus – maak ik al sinds zijn peutertijd.

Afgelopen zomer probeerde ik iets nieuws. Met behulp van AI wilde ik gezonder eten en afvallen. Via een app maakte ik foto’s van mijn maaltijden en kreeg direct te zien hoe gezond ze waren: hoeveel eiwitten, vetten en koolhydraten erin zaten. Dat gaf inzicht en leerde me veel over voeding. Uiteindelijk stapte ik over op ChatGPT, dat op mijn verzoek persoonlijke weekmenu’s en trainingsschema’s maakte. Ideaal: ik hoefde niets te kiezen, alles was afgestemd op mijn situatie en ik wist zeker dat ik genoeg voedingsstoffen binnenkreeg.

Het werkte even. Ik at gezonder, probeerde dingen die ik nog nooit had gegeten (quinoa, lijnzaad en linzen) en bewoog elke dag. Ik viel af en voelde me fit. Totdat (werk)stress en vermoeidheid weer toesloegen. Toen viel ik terug op mijn oude gewoonte: snelle, suikerrijke en vette happen. Biologisch gezien is dat logisch: bij stress en vermoeidheid maakt je lichaam meer cortisol en ghreline aan en minder leptine, waardoor je brein snakt naar snelle energie en je eerder grijpt naar vet en suiker.

Toch heeft het iets veranderd. Ik heb nu kennisgemaakt met gezonde opties en kook die wanneer ik energie heb. Het lukt lang niet elke dag (soms wekenlang niet), maar elke keer dat het wél lukt is winst. Wie weet sluipt er zo, héél langzaam, toch een nieuwe gewoonte in.

“Spring en het net zal verschijnen”, schreef de Amerikaanse natuuronderzoeker en essayist John Burroughs. Het lijkt in eerste instantie een oproep tot vertrouwen. Vergelijkbaar met Indiana Jones die op rotsen boven een afgrond moest stappen zonder dat hij ze van tevoren kon zien. Vertrouw erop dat je grond onder je voeten hebt en houdt. Je kunt de quote ook lezen als een aansporing te ‘doen’. Vaak hebben we de neiging te blijven praten, zeker waar het complexe maatschappelijke thema’s betreft. Praten, ontwerpen, uitrekenen, bedenken. Op deze wijze weven we aan een veiligheidsnet dat nooit voltooid zal worden. Alles om maar niet die stap te zetten, want het is zo’n grote stap.

Inclusieve arbeidsmarkt

Een van die complexe maatschappelijke thema’s is de inclusieve arbeidsmarkt. Ergens lijkt het zo logisch: een arbeidsmarkt waarin iedereen meedoet. Waar je wordt beoordeeld op je talenten, jouw toegevoegde waarde, jouw aanvulling op een team. Ergens lijkt het zo vreemd om te worden uitgesloten vanwege leeftijd, een psychische of lichamelijke beperking of omdat je wat langere tijd buiten het arbeidsproces staat. Toch gebeurt het en het gebeurt veel. Al deze mensen en meer worden bestempeld als hebbende ‘een afstand tot de arbeidsmarkt’ omdat zij niet worden beoordeeld op talenten en toegevoegde waarde, maar om wat ze niet kunnen of niet zijn.

Verschil maken

Het lijkt zo vreemd dat mensen van het arbeidsproces worden uitgesloten, maar hebben we dat niet zelf toegestaan? De maatschappij, dat zijn wij. Het zijn geen buitenstaanders die aan onze systemen hebben gezeten. Nu is het niet mijn bedoeling met een opgeheven vinger te zwaaien. Het gaat hier niet om schuld, maar om verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid kan je pas nemen wanneer je beseft dat je de invloed hebt dit te doen. Misschien blijven we wel praten, ontwerpen, uitrekenen, bedenken omdat we niet weten dat we een werkelijk verschil kunnen maken. Want dat kan.

Een kwestie van doen

Net als met zoveel zaken, is de inclusieve samenleving een kwestie van doen. En dit doen kan iedereen en iedereen kan dit elke dag. Als werkgever kan je ervoor kiezen iemand in dienst te nemen met een zogeheten afstand tot de arbeidsmarkt. Als ondernemer kan je ervoor kiezen een deel van jouw inkoop te laten vervaardigen door mensen die geen reguliere baan hebben. Als inkoper van een overheidsinstelling kan je ervoor kiezen jouw SROI-paragraaf meer te laten zijn dan letters: een handvat voor leveranciers. Als buurvrouw kan je ervoor kiezen over jouw buurjongen met een beperking te spreken in termen van zijn kwaliteiten en wat hij de wereld brengt.

Gezamenlijk verhaal

We hebben allemaal toegevoegde waarde in deze samenleving, allemaal. We hebben ook allemaal de invloed die toegevoegde waarde er te laten zijn. Hiervoor hoeven we niet de politiek in, of beleid te schrijven, of een bedrijf te hebben of een kind met een beperking zodat we het snappen. Iedereen, ook jij en ik, kan bijdragen aan de inclusieve arbeidsmarkt. Sterker nog, iedereen moet eraan bijdragen, anders werkt het niet. We zijn pas inclusief als we het allemaal zijn. Dit is ons gezamenlijk verhaal.

De achterflap van de samenleving

Een schrijver schrijft vaak eerst de achterflap van zijn boek voordat het geheel wordt uitgeschreven. Deze bevat de kern van het verhaal en wordt gebruikt om het boek onder de aandacht te brengen. Laten we ervoor waken dat ‘inclusie’ de achterflap van de samenleving wordt. Het is natuurlijk prachtig dat we de kern van het verhaal weten te vertellen. Het is absoluut spannend vandaaruit de eerste stap te zetten. Maar net als een schrijver uiteindelijk toch aan zijn boek moet gaan schrijven, is ook onze inclusieve arbeidsmarkt een kwestie van doen. Laten we samen die sprong wagen. En dat net? Dat is er al.

Handdoekje leggen

Sinds een aantal maanden werk ik weer een paar dagen per week op een kantoor (vraag me niet waarom). Een typische kantoortuin zoals ons land er duizenden kent: in hoogte verstelbare bureaus, ergonomische stoelen, gehorige glazen hokjes (de startbaan van Schiphol is er niks bij), sensoren die lampen uitzetten bij te weinig beweging (met routineus wapperende armen tot gevolg), dubbele beeldschermen en hippe hubs waar elk noembaar device probleemloos op kan worden aangesloten. Voor de doorgewinterde kantoortijgers een paradijs, voor mij als autist een stortvloed aan prikkels.

Dit keer wil ik het hebben over een nieuw fenomeen: het handdoekje leggen. Moderne kantoren hebben te weinig werkplekken en het flexconcept is nog steeds populair. Ergo: een dagelijkse strijd om het bureau. Waar op mijn eerdere werkplekken het principe ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’ gold, bepaalt hier een Excel-sheet ons dagelijks lot. Iedereen noteert per dagdeel zijn naam bij de gewenste werkplek.

De eerste maanden had ik het document niet nodig. Ik zat samen met een collega (beiden op ons laptopje) in een hokje; gehorig maar functioneel. Tot de vakantie kwam. Bij terugkomst zat mijn collega op een ‘echte’ werkplek met dubbel scherm, een grote-mensen-toetsenbord en een geavanceerde bureaustoel. Twee weken ging dat goed. Daarna sloeg de bureauschaarste weer toe. Op een dag nam ik aarzelend plaats achter een bureau waar nog niemand zat. Toch checkte ik het Excelbestand: bureau 6, ochtend: Maaike. Hmm. Nog voordat ik moed had kunnen verzamelen om rond te vragen of mensen wisten of Maaike vandaag nog zou komen (doodeng, zulke ogenschijnlijk eenvoudige gesprekjes!) kwam iemand op hoge poten naar me toe. Waarom had ik haar naam in het document opeens gezet bij een andere werkplek dan waar ze normaal zat? Ik schrok. Wat had ik fout gedaan? Mijn directe collega Peter schoot me gelukkig snel te hulp. Hij had de naam er per ongeluk ingezet, zo bleek. Foutje. Nu ik toch opeens een sociale interactie had met 2 personen, zag ik mijn kans schoon. Ik haalde diep adem en vroeg, zo luchtig mogelijk: weten jullie toevallig of Maaike vandaag nog komt? ‘Waarschijnlijk niet, dan zou ze er nu al zijn geweest. En als ze toch komt, vraag je toch of zij in het hokje wil gaan zitten? Dan zeg jij gewoon dat je met Peter moet samenwerken vandaag. Blijf gewoon zitten, joh.’

Overweldigd door zoveel prikkels bleef ik zitten. Hier botsten 2 principes in mijn hoofd: regels volgen of pleasen (en iemands instructies opvolgen). Uit haar mond klonk het zo makkelijk. Helaas. Nog geen 5 minuten later stond Maaike naast mijn bureau. Geschrokken stamelde ik iets en vroeg ik of zij in het hok wilde zitten. ‘Oh nee! Geen sprake van! Vreselijke plek.’ Oh. Ok. Sorry! Ik ga wel naar het hok. Schakelmoment nummer zoveel, en de dag was nog maar net begonnen.

Toen ik me net goed en wel geïnstalleerd had in de vissenkom klopte Maaike opeens op de glazen deur. ‘Bureau 5 is vrijgekomen! Joost heeft zich afgemeld’. ‘Oh, wow, wat aardig van je, dankjewel!’, reageerde ik. Verhuizing nummer 2 van de dag. Dankbaar nam ik tegenover haar plaats. En alsof het niet beter kon zat ik ook nog naast Peter. Kwam het allemaal toch nog goed.

Tot nog eens 10 minuten later Ina binnenkwam. Ze stopte bij mijn bureau. ‘Ik heb nummer 5 gereserveerd!’, zei ze. ‘Oh, maar Joost komt vandaag niet, dus daarom ben ik er gaan zitten’, stamelde ik. Ina zuchtte. ‘Tja, toen Joost zich afmeldde heb ik mijn naam netjes in het Exceldocument gezet!’ Dat was voor mij de druppel. Zonder iets te zeggen pakte ik mijn spullen bij elkaar en liep ik de afdeling uit. Ik vond het verschrikkelijk. Twee keer was ik in de ogen van anderen een aso geweest die zich niet aan de regels hield. Die illegaal en gemakzuchtig een plekje had geclaimd. Het druist zó in tegen wie ik ben, want ik wil me juist aan de regels houden.

Alle emoties werden me teveel. Verstijfd stond ik in de pantry, waar ik een collega tegenkwam met wie ik 2 uur later een overleg zou hebben. Ik kon niet weggaan, want dan kwam ik mijn afspraak met hem niet na. Maar ik kon ook niet blijven. Want ik had geen werkplek. En ik schaamde me teveel om terug te gaan naar het glazen hok.

Mijn directe collega had de commotie blijkbaar meegekregen en was me gevolgd naar de pantry. ‘Wat nu?’ zei hij, op empathische toon. Ik had me tot dan toe in weten te houden, zoals ik elke werkdag heel veel energie stop in het camoufleren, het doen alsof ik niet autistisch ben, alsof het verkeerslawaai door het open raam me niet stoort, alsof al het gepraat om me heen me niet tot wanhoop drijft, alsof alle onduidelijke vragen, impliciete verwachtingen en onbetrouwbare afspraken me niet compleet gek maken, maar nu kon ik het niet langer houden. Júist door zijn vriendelijkheid, zijn begripvolle blik. Ik hield het niet langer en barstte in tranen uit.

Snel liep ik naar buiten, want ik wilde niet voor de hele afdeling voor schut staan. ‘Ik ben er helemaal klaar mee!’ snikte ik. ‘Ik ga naar huis. En dan kom ik over 2 uur wel terug voor het overleg met Wim.’ ‘Oh, maar dan doe je dat toch lekker via Teams? Rustig aan hè?’. Oh, wow, dat kan natuurlijk ook. Via Teams. Dan hoef ik het overleg niet af te zeggen. En kan ik in mijn eigen huis tot rust komen. Zonder luxe bureaustoel of dubbele beeldschermen. Maar ook zonder prikkels. En handdoekjes.

Hanneke Poelmans