Bij ICQ-Talent Profs zijn we nogal nieuwsgierig van aard, dus vragen we regelmatig aan de mensen om ons heen: ‘Laat ons eens meekijken in jouw werkwereld’. Waar loop je tegen aan? Wat maak je mee? En wat kunnen wij daar van leren. Deze week een blog van @Saskia Schurman over cliëntenparticipatie.
Ik ben toch gewoon moeder?
Cliëntenparticipatie. Pardon? Oh, u bedoelt dat wij zelf ook meedoen! Zo duidelijk als het kan zijn, als je het aan de gemiddelde mens zou vragen. Maar zodra je dat begrip gebruikt in een zakelijk gesprek of vergadering dan ontstaat er vaak verwarring. Hebben we het hier over een inwoner, een (toekomstige) cliënt, een patiënt of naast betrokkenen? Cliëntenparticipatie is zo’n woord dat je overal in beleid maar ook in uitvoering tegenkomt. Maar over wie hebben we het dan eigenlijk, en vooral: Wat is de bedoeling? In veel gevallen is dat niet duidelijk.
Nog zo eentje die ik dagelijks tegenkom: Mantelzorg. Veel mensen weten niet eens dat ze mantelzorger zijn, of wuiven het weg onder het mom van: “ik ben toch gewoon moeder”. Mantelzorg is een woord waar inhoud en begrip van elkaar kunnen verschillen. Wat het nog lastiger maakt: Het begrip mantelzorg wordt in elke gemeente anders gebruikt, zowel op organisatie- als op bestuurlijk niveau.
Het begrip cliëntenparticipatie
Terug naar cliëntenparticipatie. Natuurlijk zal het niet eenvoudig zijn om tot eenduidige begripsvorming te komen die door iedereen wordt begrepen en gebruikt. En nog minder simpel is het om beleid te maken dat 100% aansluit bij alle wensen van de betrokkenen. Alhoewel…
Als we er nou eens wat minder moeilijk gaan over denken en iets meer mee gaan doen. Hoe ingewikkeld de uitdagingen om van beleid naar praktijk te komen ook mogen zijn: Cliëntenparticipatie gaat toch in essentie over meedoen als mens. En hoe kun je hier nou een sterk beleid op maken als je zelf niet meedoet?
De oplossing ligt voor de hand. Namelijk DOE MEER MEE! Stap letterlijk in elkaars wereld.
Beleidmakers en bestuurders: Ga eens een weekje meedraaien met de nachtopvang van het Leger des Heils of de dagbesteding van een zorgboerderij. Doe mee als mens en houd je ogen en oren goed open. Deel met je collega’s wat je ziet en hoort en maak het onderdeel van een werkproces binnen jouw organisatie.
Meedoen werkt twee kanten op
Meedoen werkt 2 kanten op, dus inwoners ook jullie moeten aan de bak. Loop eens mee met bestuur of beleid, doe actief mee aan een politieke markt, bezoek een informatieavond in de wijk, wees nieuwsgierig en praat met de mensen die zich hiermee bezig houden. Neem hiervoor de tijd en sta open om te leren.
Ik ben ervan overtuigd dat meedoen de allerbeste manier is om elkaars werelden te leren kennen. Zo leren we elkaars taal en creëren we draagvlak voor een gezamenlijke visie op cliëntenparticipatie die vervolgens ook nog eens goed te realiseren is.
Het is zo zonde. Al die mooie initiatieven die bedacht en besproken worden op bestuurlijk- en organisatieniveau: ze gaan vaak over en zijn voor mensen, maar diezelfde mensen worden daar niet in gekend. Het project wordt al in grote lijnen vormgegeven, de richting is bepaald. En in het kader van de cliëntenparticipatie mogen de cliënten er pas dan wat van vinden.
Het proces omdraaien
Mijn oproep is daarom: Laten we het proces omdraaien! We gaan eerst met elkaar meedoen en ervaren wat er speelt en nodig is. Dan is er inspraak en ruimte voor discussie en dán pas gaan de eerste letters op papier. Wat daar uit komt? Een projectplan van ongekende kwaliteit en met een waanzinnig groot draagvlak.
Dat mensen, zou de norm moeten zijn. Of worden. Dus kom achter dat buro vandaan, kom uit je luie stoel en ga meedoen. Alleen dan gaan we clientenparticipatie écht begrijpen en de mogelijkheden ten volste kunnen benutten. Dames en heren, we gaan lekker participeren!
