Simpel switchen

Dagbesteding

Sinds de decentralisaties in 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor een groot deel van de dagbesteding. Dagbesteding beslaat een breed aanbod voor veel verschillende doelgroepen. Ook vallen de diverse vormen van dagbesteding onder verschillende wettelijke kaders: Wmo, Wlz en Participatiewet.

Was het vroeger nog gebruikelijk dat inwoners die gebruik maakten van dagbesteding daar bleven zolang het hen paste, nu is steeds meer aandacht voor de groeimogelijkheden van de deelnemers. Dit zien we onder andere terug in de groter wordende verbinding tussen Wmo en Participatiewet. Het onderzoek ‘Simpel Switchen op de kaart’ geeft aan dat voor een aanzienlijk deel van de mensen in dagbesteding kansen worden gezien om door te stromen naar vormen van werk (Movisie, 2020). Niet zo vreemd daarom dat gemeenten steeds vaker van aanbieders vragen aandacht te hebben voor deze doorstroom. Mensen die uit dagbesteding doorstromen doen dit naar een andere vorm van dagbesteding, vrijwilligerswerk, beschut werken, werk in het kader van de banenafspraak of regulier werk.

Switchen

Het ‘switchen’ van dagbesteding naar bijvoorbeeld werk of vrijwilligerswerk wordt door deelnemers vaak als belemmerend ervaren. Zo gaan mensen er financieel niet op vooruit of zelfs achteruit. Ook zijn mensen bang dat als het tegenzit en ze ‘terugvallen’ ze niet meer beroep kunnen doen op hun oude uitkering of de ondersteuning die ze kregen. Tegelijk lopen de uitvoerders tegen de complexiteit van regels aan en is er bij gemeenten en aanbieders weinig zicht op de ontwikkelingen van deelnemers.

Movisie (2020) onderscheidt de volgende potentiële belemmerende factoren in de wet- en regelgeving, uitvoering en praktijk:

1. Het systeem van wet- en regelgeving is (impliciet) te zeer op een lineair proces gericht met betaald werk als hoogste stap;
2. Het systeem is dermate ingewikkeld dat de mogelijkheden die het biedt niet ten volle benut worden;
3. De financieringssystematiek prikkelt uitvoerders – onbedoeld- tot het geven van prioriteit aan degenen die op korte termijn het meest kansrijk op de arbeidsmarkt zijn, een groep waartoe deelnemers aan dagbesteding in de regel niet gerekend worden;
4. Er is in de indicatiestelling voor dagbesteding weinig aandacht voor een mogelijke ontwikkeling richting vormen van werk;
5. Als gevolg van de financieringswijze zijn aanbieders van dagbesteding mogelijk terughoudend om deelnemers te ondersteunen en stimuleren om over te stappen naar andere vormen van werk;
6. De organisatorische en financiële schotten in de gemeentelijke organisatie;
7. Beperkingen inherent aan het gemeentelijk beleid en de organisatie;
8. Op diverse niveaus – aanbieders, gemeenten en uitvoerders van regelingen – is te weinig oog voor de ontwikkeling van deelnemers en hun mogelijkheden om stappen op het gebied van werk te zetten;
9. Deelnemers aan dagbesteding kunnen, om allerlei (geanticipeerde) ervaringen en denkbeelden, afzien van een stap naar ander werk;
10. De ‘routes’ van deelnemers aan dagbesteding worden niet of nauwelijks gemonitord. (Movisie, 2020, p. 90-95)

Movisie (2020)

Simpel Switchen moet de doorstroom van dagbesteding naar werk vergemakkelijken. Movisie (2020) doet vijf aanbevelingen aan gemeenten om de overgang tussen dagbesteding en werk te verbeteren:

1. Stel ontwikkeling van mensen centraal en begin bij hun wensen en mogelijkheden;
2. Maak de vraag wat de best passende plek is voor mensen leidraad in het uitvoeringsproces; expliciteer en faciliteer de routes die mogelijk zijn;
3. Maak de wet- en regelgeving inzichtelijk en toepasbaar vanuit de verschillende wettelijke kaders (Wmo, Wlz en Participatiewet). B. Zorg dat partijen (verschillende afdelingen binnen gemeenten en UWV) toegang hebben tot dezelfde regelingen, instrumenten en financiële middelen
4. Maak samenwerkingsafspraken met aanbieders, gericht op het optimaliseren van de mogelijkheden tot ontwikkeling van deelnemers, waar een periodieke evaluatie onderdeel van uitmaakt;
5. Stimuleer werkgevers optimaal om (beschutte) werkplekken te realiseren, ook voor deze doelgroep. (Movisie, 2020, p. 97-101)

Lees hier het hele rapport ‘Simpel Switchen op de kaart’: rapport-simpel-switchen-op-de-kaart.pdf