Auteur: Crystal Ziel (04-02-2021)
Jongerenconsulent of beleidsadviseur jeugd
De jongerenconsulent of beleidsadviseur jeugd kan het je vertellen: de termen jeugd en jongeren worden vaak door elkaar gebruikt. Niet zo vreemd, want er is wel degelijk overlap. Toch zit er een wereld achter deze woorden die betrekking hebben op de verschillende verantwoordelijkheden die gemeenten voor jonge mensen hebben.
Gemeenten verantwoordelijk voor jeugdhulp
Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor alle jeugdhulp. Deze hulp is bedoeld voor kinderen en jongeren tussen de 0 en 18 jaar; zij vallen namelijk onder de Jeugdwet. Het kan dan gaan om opvoedondersteuning, pleegzorg, geestelijke gezondheidszorg, zorg voor kinderen met een beperking. Maar ook jeugdbescherming en jeugdreclassering zijn onderdeel van deze wet. De rechter beslist of die laatste twee ingezet moeten worden, de gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering. In sommige gevallen kan jeugdhulp worden verlengd voor jongeren tot 23 jaar. Maar meestal is de scheiding tussen 18- en 18+ redelijk hard. Dit heeft uiteraard gevolgen voor deze jongeren.
Jonge mensen bij wie sprake is van meerdere problemen raken deze problemen (meestal) niet kwijt op het moment dat zij 18 jaar worden. De uitdagingen waar zij mee te maken hebben zijn divers: psychische problemen, instabiel thuis, schulden, laag IQ, slechte gezondheid, enz. Voor de wet volwassen zijn, geeft geen automatisch vermogen met geld om te gaan. Een klinische depressie is met het bereiken van 18 jaar niet ineens voorbij. Hoewel deze groep jongeren niet langer onder de Jeugdwet valt, hebben gemeenten hier dus nog steeds een rol. Hun verantwoordelijkheid is iets minder strak omlijnd, daarom zullen zij de samenwerking zoeken met welzijn en zorg om deze doelgroep zo goed mogelijk te ondersteunen. Dat blijkt niet altijd even gemakkelijk waardoor een grote groep jongeren tussen wal en schip valt. Ze zijn niet altijd voldoende zichtbaar.
Zichtbaarheid vergroten
Om de zichtbaarheid te vergroten, werken gemeenten onder andere samen met het onderwijs. Op het gebied van verzuim, door het inzetten van o.a. leerplichtambtenaren/RMC en door preventie van uitval. Samen met het onderwijs proberen gemeenten te voorkomen dat jongeren na hun schooltijd thuis komen te zitten Zo brengen ze samen met praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs in beeld wie binnenkort de scholen verlaat zodat deze jongeren actief kunnen worden benaderd voor vervolgonderwijs of werk. Bij dat laatste komt de jongerenconsulent om de hoek kijken. Deze consulent heeft niet alleen veel verstand van werk, maar ook van jonge mensen. Hij weet de nodige verbindingen te leggen in het netwerk om de jongere heen. Ook de aanpak naar werk is aangepast. Hij richt zich op het motiveren, stimuleren en zichtbaar houden van de jongeren. Dat geldt overigens ook voor jongeren zonder bijkomende problematiek.
Jongeren op zoek naar werk
Jonge mensen kunnen ook werkzoekend zijn zonder dat er sprake is van (ernstige) problemen. Net als veel volwassenen hebben ze dan iemand nodig die met ze meekijkt en ze op weg helpt waar het zelf niet lukt. Een werkconsulent of jongerenconsulent bij de gemeente helpt daarbij. Ook welzijn is er niet enkel voor de jongere met problemen, maar vooral voor het voorkomen van problemen. En natuurlijk zijn er gelukkig veel kinderen en jongeren met wie het goed gaat en voor wie een gemeente een aantrekkelijke woon-, speel- en leefplek mag zijn. Daarom is het belangrijk dat we ons realiseren dat niet alleen de genoemde instanties en organisaties zich rond een jong mens mogen verbinden – de hele omgeving doet mee. Bij de ontwikkelingen van vaardigheden en om te leren hoe zich staande te houden is de invloed van familie, vrienden, docenten, mentoren en leidinggevenden bij bijbaantjes groot. Allemaal zorgen zij voor een stukje van die puzzel.
’It takes a village to raise a child’.
Als we praten over jeugd of jongeren dan gaat het over meer dan alleen leeftijd. We hebben het over belangrijke wet- en regelgeving die bestaat om kwetsbare jeugd te beschermen. We spreken over gezonde jongeren die zich in hun gemeente fijn mogen voelen en over jongeren met wie het minder goed gaat voor wie we hetzelfde willen. Het gaat om kinderen die het recht hebben op onderwijs en om jonge mensen die het recht hebben deel te nemen aan de maatschappij. We praten over zorg en geld, over dagbesteding en opvoeding, over onderwijs en gezondheid. Achter deze twee simpele woorden zit een wereld aan hulp, steun en zorg. Vanuit het gezin, vanuit de sportclub, vanuit gemeenten, vanuit zorgorganisaties, vanuit welzijn… Zoals het oud Afrikaanse gezegde zo mooi in woorden vat: ’It takes a village to raise a child’.
