Van pilot naar vaste voorziening
De afgelopen jaren hebben we af en toe iets gedeeld over een bijzondere pilot: Het Huis van Herstel. Deze detentievoorziening in Almelo is uniek in Nederland en richt zich op de soepele overgang van detentie naar samenleving van (ex-)gedetineerden met problemen op meerdere leefgebieden. Ze betrekken hier het hele systeem bij en hebben een netwerksamenwerking met de 14 Twentse gemeenten, de 3RO Reclasseringsorganisaties, Tactus Verslavingszorg, Humantas, TransFore en vele andere partijen in de regio.
Vanuit Natuurlijk Inclusief® zijn we al enige jaren betrokken bij het Huis van Herstel. Toen het Ministerie van Justitie en Veiligheid in 2023 vroegtijdig met de pilot stopte, was onze directeur Crystal Ziel, vanuit de gemeenten Almelo en Enschede, betrokken bij de lobby vanuit de gemeenten. Die lobby leidde tot een gesprek met de toenmalige minister en het terugdraaien van de beslissing op de voorwaarde dat de Twentse gemeenten zouden onderzoeken of zij, vanaf 2026, de financiering van de voorziening over konden nemen.
De bijdrage van Natuurlijk Inclusief®
Onze rol was toen een bijdrage te leveren aan de doorontwikkeling van het Huis van Herstel. Want om te kunnen weten, moest men kunnen meten. Samen met het Huis van Herstel schreef Crystal een projectplan en startte ze de doorontwikkeling op die werd overgenomen door de beleidsadviseurs van de twee eerdergenoemde gemeenten.
Bij die doorontwikkeling bleef het niet, want er waren nog 12 gemeenten die mochten zien hoe belangrijk het werk van het Huis van Herstel Twente (zo heette het inmiddels) is. Dus voerden Crystal Ziel en Rinske Wolters vanuit Natuurlijk Inclusief® een impactonderzoek uit. Dit onderzoek richtte zich op de maatschappelijk én financiële resultaten van het Huis van Herstel Twente en nam een klein half jaar in beslag. Alle betrokkenen werden in het onderzoek meegenomen, waaronder zorgprofessionals, gemeenten, het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de DJI.
Al snel werden de maatschappelijke baten zichtbaar. Met onze eigen methode werden deze omgezet in financiële resultaten. Wat bleek: het Huis van Herstel Twente leverde de samenleving een besparing op van meer dan een miljoen per jaar. Voor specifiek de gemeenten is deze besparing bijna 4,5 ton – meer dan de gevraagde investering. Bovendien wordt de besparing behaald op de Wmo en de Participatiewet.
Nu duidelijk was dat het Huis van Herstel haar investering dubbel en dwars waard was, waren de gemeenten aan zet. De gemeenten Almelo en Enschede voerden gesprekken met de andere gemeenten. Intussen werkte Natuurlijk Inclusief® een aantal scenario’s voor financiering uit. Hiermee konden de 14 Twentse gemeenten in gesprek over hoe het Huis van Herstel Twente samen te bekostigen. Het werden spannende maanden waarin goed werd gekeken naar de mogelijkheden en de wensen van elke betrokken gemeente.
Samen verder vanaf 2026
Op 17 juni kwam het verlossende woord tijdens een kleine bijeenkomst bij het Huis van Herstel Twente zelf. De bijeenkomst werd geopend door Aletta Woelk – Vestigingsdirecteur van de PI Almelo en Eugène van Mierlo, Wethouder bij de gemeente Almelo, mocht het nieuws delen: vanaf 2026 gaan álle 14 gemeenten samen door met het Huis van Herstel Twente. In eerste instantie voor twee jaar, maar onderwijl hard bouwend aan het structureel inbedden van deze bijzondere detentievoorziening.
Crystal Ziel was er de 17de bij en vertelde ons: “Natuurlijk ben ik trots op de bijdrage die we hebben mogen leveren. Het Huis van Herstel Twente laat ons zien dat het niet alleen nodig, maar ook mogelijk is gedetineerden met problemen op meerdere leefgebieden goed te laten landen in de samenleving. We hebben gezien dat inzicht in de maatschappelijke en financiële impact van een pilot helpend kan zijn in de besluitvorming. Bovenal heb ik weer eens mogen ervaren hoe het ons samen sterk maken en verbindingen bij kan dragen aan grootse bewegingen.”
Natuurlijk Inclusief® heeft een rol mogen spelen in het verhaal van Huis van Herstel. De hoofdrolspelers van dit verhaal waren toch echt anderen: Anousjka Talen, Richard Feijaerts, Erwin Derksen, Eugène van Mierlo, Arjan Kampman, Harm Jan Vledder, Aletta Woelk, Willemijn Vredegoor, Judith Hoffs, Ineke Kleine en alle fantastische medewerkers van het Huis van Herstel Twente die, ondanks de onzekerheid van de afgelopen jaren, elke dag vol overtuiging bijdroegen aan een mooiere samenleving. Wij zijn dankbaar voor zulke prachtige samenwerkingspartners en de reis die we samen zijn aangegaan.
Klik hier om uw eigen tekst toe te voegen
